‘Tonio van der Heijden wordt in 2010 door een auto geschept en overlijdt. Het leven van zijn ouders zal nooit meer hetzelfde zijn. Ze ervaren de meest intense pijn maar moeten ook zien hun eigen leven voort te zetten.’ Dit is de pitch van de film Tonio, een verdrietige en indrukwekkende film.
Laatst ben ik met een vriendin naar de film ‘Tonio’ geweest. Voorbereid met een pakje papieren zakdoekjes op een emotionele reacties mijnerzijds. Als ik films bekijk die mij raken hou ik het meestal niet droog. Maar niets was minder waar…
Tonio
‘Tonio’ is gebaseerd op het gelijknamige, op waarheid gebaseerde boek van A.F.Th. van der Heijden. Het was een mooie, bijzondere verfilming, met een bepaald soort afstand dat ik niet direkt de zakdoekjes nodig had (behalve bij de begrafenis, dan komt het wel heel dichtbij…) Veel oog voor details van het rouwproces en de verwardheid van het verdriet om het overlijden van hun zoon.
Rouwen
Mooi om te zien hoe beide ouders elkaar eerst vinden in de schrik van hun verdriet en daar samen in zijn. Des te pijnlijker om te zien hoe ze langzaam ieder hun eigen rouwproces aan gaan en elkaar daarin verliezen. Zij gaat terug naar de kindertijd van haar zoon, naar de mooie herinneringen die ze daaraan heeft. Zij zoekt de Verlieskant? Hij wil de avond van het ongeluk reconstrueren, op zoek naar houvast? Op zoek naar betekenisgeving? Hij zoekt daarin de Herstelkant om zo de Verlieskant proberen te vermijden?
Rouwproces
Bij rouwen kan er sprake zijn van een pendelbeweging tussen ‘Verlies’ en ‘Herstel’, zoals beschreven in het duale procesmodel (Stroebe 1999 uit Mönnink 2015). Een positieve reactie op het ene moment kan zo weer omslaan in een negatieve reactie op het volgende moment en vice versa. In het rouwproces is er steeds afwisseling tussen ‘pijn van het verlies’, ‘afleiding’ en ‘verder gaan met het leven’.
Een pendelbeweging kan suggereren dat er in deze afwisseling structuur zit. Afwisseling tussen ‘Verlies’ en ‘Herstel’ is afhankelijk van persoonlijkheid, hoe je opgegroeid bent, hoe je gewend bent om te gaan met belangrijke gebeurtenissen, de sociale omgeving et cetera. Daardoor is het rouwproces voor ieder mens een uniek eigen proces dat zich niet houdt aan een bepaalde wijze, volgorde of tijdsduur.
Relatie in rouwproces
Doordát rouwen een uniek proces is, maakt dat je als ouders niet altijd hetzelfde op het gemis reageert. Ook al ben je samen in rouw, soms sta je dan toch alleen in je verdriet. Daarbij is het haast niet te doen om begrip op te brengen voor een ander als je zelf in een rouwproces zit.
Hierdoor is de kans groot dat ouders na het verlies van hun kind ook vaak elkaar gaan verliezen.
Professionele rouwbegeleiding zou kunnen duidelijk maken dat het geen onwil of onbegrip is. Dat het tijd nodig heeft om elkaars rouwtaal te verstaan, dat je het uit kunt en/of moet houden bij de ander om elkaar daarna weer terug te kunnen vinden.
Die strijd zie je ook terug in de film ‘Tonio’. Een film die prachtig is om te zien, die je raakt. Ben benieuwd hoe jij de film vond!
Bron: Mönnink de H. 2015
Mönnink de H. (2015). Verlieskunde, methodisch kompas voor de beroepspraktijk.Amsterdam: Reed Business Education
>> Bekijk de trailer van de film Tonio
