DE 4 P's in hulpverlenersland

De meeste mensen denken bij de 4p’s aan lekker eten of aan juist aan eten wat niet gezond voor je zou zijn: Pizza, Patat, Pasta en Pannenkoeken in willekeurige volgorde.
Marketing gerichte mensen denken meteen aan Product, Prijs, Promotie en Plaats.
Ik wil het hier hebben over een andere sortering, te weten Psychiater, Psychotherapeut, Psycholoog en Psychosociaal therapeut.

Vaak vragen aan mensen aan mij wat het verschil is tussen deze P’s en waarom je voor een psycholoog of psychosociaal therapeut zou kiezen. Meestal geef ik aan dat er veel overlap is en dat de cliënt kan checken of de manier van werken van de hulpverlener en of de hulpverlener als persoon bij je past. Vooral dat laatste is van groot belang, zo niet het allergrootste belang, wil de begeleiding een kans van slagen maken.
Daarbij is er ook vaak een verschil in vergoeding door de zorgverzekeraar, maar daar kom ik later op terug.
Het verschil bij deze 4 P’s zit hem in opleidingen en waartoe de P gemachtigd is om te doen.

Psychosociaal therapeut

Een Psychosociaal therapeut (PST) is een professionele zorgverlener met een afgeronde 4 -jarige Hbo-opleiding en eventueel aanvullende trainingen ( that’s me ?? ).
PST-en hebben specialistische kennis en ervaring op het gebied van psychische of psychosociale problematiek. Problemen hebben in veel gevallen een sociaal en een psychisch karakter, zoals somberheid/depressie, stress/bun-out, onzekerheid , angst/trauma, rouw-en verlies, relatieproblemen. Een PTS mag geen diagnose stellen.
Samen met de client gaat de hulpverlener het probleem proberen aan te pakken. Waarbij iedere PST zo zijn eigen werkwijze heeft, gesprekken, oefeningen en technieken om je te helpen.
PST’s zijn vaak bij een beroepsvereniging aangesloten om kwaliteit te garanderen. Hiervoor moet de PST ieder jaar zijn kwaliteiten en scholing laten toetsen.
 

Psycholoog

Een Psycholoog heeft minimaal een vierjarige wetenschappelijke studie Psychologie (de wetenschap die zich bezighoudt met het innerlijk leven (gedachten, gevoelens, wensen) en het gedrag van de mens)  aan de universiteit gevolgd en maakt veelal gebruik van gesprekstherapie. Een psycholoog is zodoende een therapeut, maar een therapeut is niet altijd een psycholoog.

De term psycholoog is in Nederland sinds 1993 niet meer beschermd. Om onderscheid te maken mogen degene die een afgeronde universitaire opleiding tot Master in de psychologie hebben behaald, aangevuld met een jaar praktijkervaring, zich Psycholoog NIP noemen.

Een gezondheidspsycholoog (GZ-psycholoog) heeft na de universitaire studie psychologie een postdoctorale beroepsopleiding van twee jaar gevolgd.

Zowel een psycholoog als een gezondheidszorgpsycholoog behandelt psychische problemen (zoals verdriet, verslaving, depressie, angst, fobie) en problemen in de levenssfeer (denk aan verlies- en rouw, burn-out, relatieproblemen). Hoofdtaken van de psycholoog zijn het vaststellen van de diagnose en behandeling van je klachten.

Psychotherapeut

Een psychotherapeut (PT) heeft na een 4 jarige universitaire opleiding een 4 jarige opleiding tot PT gevolgd. De PT is gespecialiseerd in het behandelen van cliënten met complexe, psychische klachten. Deze behandeling is vaak intensiever en langduriger dan die van een psycholoog. Meestal valt deze behandeling onder de gespecialiseerde GGZ. Voorbeelden van de problematiek die een PT behandeld zijn angsten, depressies, verslavingsproblemen, fobieën en dwanghandelingen.

Psychiater

De psychiater is een arts die zich na de studie geneeskunde heeft gespecialiseerd in  de psychiatrie. Psychiatrie is een specialisme voor mensen met een psychiatrische aandoening, met complexe psychische klachten  zoals depressie, angst-en paniekstoornis, psychotische stoornis, eetstoornis, persoonlijkheidsstoornis of dwangstoornis. De behandeling valt meestal onder de gespecialiseerde GGZ en is vaak intensief en langdurig. In tegenstelling tot de psycholoog en psychotherapeut mag een psychiater naast het geven van een psychotherapeutische behandeling ook medicijnen voorschrijven. Soms richten psychiaters zich na hun opleiding uitsluitend nog op behandeling met medicatie.

Financiën

En dan is er natuurlijk verschil in vergoedingen van de behandelingen die zorgverlener-land heeft ingesteld.

Alternatieve zorg

De PST en de psycholoog vallen onder de alternatieve zorg van de zorgverzekering. Mocht je als client aanvullende verzekerd zijn dat kan het zijn dat je geheel of gedeeltelijk vergoeding krijgt als jouw zorgverzekeraar met de betreffende beroepsvereniging van de hulpverlener samenwerkt.
Er is geen verwijzing nodig van de huisarts, je kunt dus zelf bepalen bij wie je in begeleiding wil  en je ‘eigen risico’ van je zorgverzekeraar wordt niet aangesproken.

Basis GGZ

De huisarts behandelt lichte psychische klachten zelf. Hij doet dat in samenwerking met een praktijkondersteuner GGZ. Mocht dit niet voldoende zijn dan wordt je door huisarts verwezen naar de basis-GGZ waar je gesprekken krijgt met een GZ-psycholoog, psychotherapeut of psychiater.
De gespecialiseerde GGZ is bedoeld voor patiënten met zware, ingewikkelde psychische aandoeningen. Bijvoorbeeld ADHD, een angststoornis of traumaverwerking. Je krijgt dan een behandeling van bijvoorbeeld een psychiater of een psychotherapeut.

Vanwege een verwijzing basis-GGZ of gespecialiseerde GGZ van de huisarts wordt de behandeling vergoedt door de zorgverzekeraar. Het ‘eigen risico’ wordt dan wel aangesproken.
De behandelingen kunnen plaatsvinden in een (psychiatrische) instelling of in een ziekenhuis. Maar ook in een eigen praktijk.

Welke P. past bij jou?

Er zijn verschillen tussen de P’s: Het heeft met de opleiding van de P te maken en de zwaarte van de problematiek van de client. En aan die combinatie hebben zorgverzekeraars etiketjes geplakt die gevolgen hebben voor vergoedingen va de consulten.
Hopelijk verduidelijkt deze uitleg wat het verschil is tussen de P’s. Maar ik kan me ook voorstellen dat er nog veel vragen opkomen, want een hulpverlenersvraag is voor iedereen uniek en er is niet altijd een pasklaar antwoord welke P het beste past. Mocht dat zo zijn, kun je contact met me opnemen, dan kunnen we daar samen over brainstormen.

Bronnen:

https://www.groepsmaatschappelijkwerk.nl/page/de-invloed-van-de-hulpverlener-en-hulpverleningsrelatie

www.kennisbank.patientenfederatie.nl

https://www.vind-een-psycholoog.nl/

https://www.psyned.nl/psycholoogentherapeut

https://www.zorgwijzer.nl/vergoeding/psychosociale-therapie